Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanımız Derya Yanık, "Yaşlanma Vizyon Belgesi doğrultusunda hayata geçirilecek 183 faaliyeti içeren, 2023-2025 yılları arasında uygulanacak Yaşlı Hakları Ulusal Eylem Planı bugüne kadar atılan adımları güçlü işbirliği ve katılımcı bir anlayışla daha da ileri taşıyacaktır." dedi
Bakan Derya Yanık, İstanbul'da bir otelde gerçekleşen Yaşlanma Vizyon Belgesi ve Yaşlı Hakları Ulusal Eylem Planı Tanıtım Toplantısı'nda, söz konusu vizyon belgesi ve eylem planının Türkiye'de ilk kez hayata geçirildiğini söyledi.
Dünya ile birlikte Türkiye'de de yaşlı nüfusun arttığını belirten Yanık, son 5 yılda ülkedeki yaşlı nüfusun yüzde 22,6 arttığını, 2022 yılı itibarıyla 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içerisindeki oranının ise yüzde 9,9'a ulaştığını dile getirdi.
Yanık, Türkiye'de yaklaşık her 10 kişiden 1'inin 65 yaş ve üzeri olduğuna işaret ederek, "Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9'a, 2040 yılında ise yüzde 16,3’e ulaşacağını tahmin ediyoruz." diye konuştu.
Bakan Yanık, yaşlı nüfus oranında yaşanan artışın ortaya çıkardığı sosyal, ekonomik ve kültürel değişim ve dönüşümlerin yansımalarının daha görünür hale geldiğini ifade etti.
Bakanlık olarak gelecekte karşılaşılacak durumu öngörerek çalışmaları bu alanda yoğunlaştırdıklarına dikkati çeken Yanık, şöyle devam etti:
"Bizler hiç kimseyi geride bırakmadan kadim medeniyetimizin ve inancımızın ışığında, her türlü ayrımcılığa karşı mücadele etmeyi de şiar edinmiş bir hükümetiz. 'Her yaş için toplum' diyerek attığımız adımlarda karşımıza çıkan fırsatların yanı sıra oluşan ihtiyaçları da görüyoruz. Bu kapsamda, son 20 yılda yaşlılık alanında da önemli adımlar attık. 2019 yılının Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından 'Yaşlılık Yılı' ilan edilmesi, bu alanda atılan adımlara önemli ivme kazandırmıştır. 2019 yılında cumhurbaşkanlığı himayelerinde bakanlığımız ev sahipliğinde uluslararası katılımla düzenlendiğimiz '1. Yaşlılık Şurası'nda alınan tavsiye niteliğindeki kararlar yaşlılık alanında politika çerçevemize de ışık tutmuştur."
Bakan Yanık, 2022'de yaşlıların hayatın çeşitli alanlarında yaşadıkları sorunların araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla TBMM bünyesinde kurulan meclis araştırması komisyonunun raporunun geçen şubat ayında yayımlandığını söyledi.
Bu raporda, yaşlılık ve yaşlanma alanındaki sorunlarla ilgili tespitler yapılarak çok geniş kapsamlı önerilerin sunulduğunu anlatan Yanık, bu önerilerdeki başlıklardan sorumlu kurumlar ve kuruluşların ayrıca belirlendiğini ifade etti.
Yanık, yine TBMM ev sahipliğinde ve bakanlıklarının işbirliğinde 6 Aralık 2022'de uluslararası katılımlı "Yaşlı Refahı Çalıştayı"nı gerçekleştirdiklerini hatırlattı.
Yaşlı Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu yakın zamanda kurulacak
Bakanlık tarafından hayata geçirilecek yeni bir uygulamayı açıklayan Bakan Yanık, şunları kaydetti:
"Yaşlı bireylerin haklarının korunması, geliştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik idari ve yasal düzenlemelere ilişkin çalışmalar yapmak, önerilerde bulunmak, yaşlı bireylerin hakları konusunda kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlamak gibi çok önemli görevleri olacak Yaşlı Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu, çok yakın bir zamanda teşekkül edecek. Kurulun kurulmasına ilişkin mevzuat çalışmamızı da tamamladık, hazır hale getirdik. Bakanlığımız koordinasyonunda çalışmalarını yürütecek kurul, tüm kamu kurum ve kuruluşlarının üst düzey temsilcileri ile 3 sivil toplum kuruluşunun üyesinden oluşacak. Alanında önemli çalışmalara imza atacağına inandığımız Yaşlı Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu'nun hayırlı olmasını temenni ediyorum."
Türkiye'nin demografik yapısına yönelik politikaları, saha çalışmaları ve ulusal ölçümlemelerle destekleyerek geliştirmeyi amaçladıklarını ifade eden Yanık, "Bu bağlamda, Türkiye'de yaşlılık alanında veri elde etmek, elde edilen veriler doğrultusunda bu alana ilişkin kanıta dayalı ve etkili politikalar oluşturmak amacıyla Türkiye Yaşlı Profil Araştırması'na ilişkin hazırlıklarımız devam etmekte. Türkiye İstatistik Kurumu ile bu çalışmamızı bu yıl inşallah tamamlayacağız ve 4 yılda bir verileri güncelleyerek, nüfus yapısının dönüşümünü, milletimizin lehine çevirecek tedbirlerle inşallah geliştirmeye çalışacağız." diye konuştu.
Arz odaklı hizmet anlayışıyla bütün vatandaşlarla yaşlıların da hayat standardını ve kalitesini yükseltmek için çalıştıklarını dile getiren Yanık, ülkedeki yaşlı bakım kuruluşlarını "site tipi", "avlu tipi" ve "küçük ev tipi" mimariler şeklinde tasarlayarak yaşlıların yaşam standartlarını yükseltmeyi hedeflediklerini söyledi.
Bakan Derya Yanık, bakanlığın huzurevlerindeki hizmetlerine değinerek şöyle konuştu:
"2002 yılında 63 resmi huzurevinde 4 bin 952 yaşlımıza hizmet verilmekteyken, 2023 yılında Darülaceze Başkanlığı da dahil olmak üzere bakanlığımıza bağlı 169 resmi huzurevinde 14 bin 369 yaşlımıza, 21 diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait huzurevlerinde ise 1840 yaşlımıza hizmet veriyoruz. 2002 yılında yaşlılarımıza hizmet veren 22 özel huzurevi varken, 2023 yılı mart ayı itibarıyla bu sayı 268'e ulaştı. 2023 mart itibarıyla özel huzurevlerinden hizmet alan yaşlı sayısı 12 bin 917."
7 yılda toplam 39 milyon liralık kaynak
Bakan Yanık, 2012 yılında başlattıkları Yaşlı Yaşam Evi Projesi kapsamında Yaşlı Yaşam Evleri'nde kalan yaşlılara ev ortamında hizmet sunduklarını, Yaşlı Destek Programı (YADES) ile belediyelerin büyüklere yönelik hizmetlerini desteklediklerini belirterek, şunları kaydetti:
"YADES'le 65 yaş üstü, biyolojik, psikolojik ya da sosyal anlamda bakıma ihtiyacı olan büyüklerimizin yaşadıkları mekanlarda en güzel şekilde bakılmalarını sağlıyoruz. 7 yılda toplam 39 milyon TL kaynak aktararak, 61 farklı proje ile 87 bin 479 hanede toplam 128 bin 148 yaşlı bireye ulaştık. Hizmetlerimizi geliştirirken, yaşlı bireylerin ulaştıkları olgunluk düzeyiyle oluşan yeni yetenek, istek ve ihtiyaçlarını da elbette dikkate alıyoruz. Bu bağlamda, 43 ilde huzurevlerimizden hizmet alan 1923 yaşlımıza Dijital ve Finansal Okuryazarlık Eğitimi verdik. Teknolojiye uyum sağlamalarını kolaylaştırmak için hazırladığımız Dijital Bahar Projesi ile 8 huzurevimizde 9 Dijital Bahar Odası oluşturduk. Büyüklerimizin üniversitelerde eğitim almasına imkan sunan 3. Yaş Üniversitelerini yaygınlaştırıyoruz. 11 farklı 3. Yaş Üniversitesi'nde şu ana kadar 5 bin 665 yaşlı vatandaşımız eğitim görüyorlar."
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Aktif Yaşlanma Vizyonu ile huzurevlerinde çeşitli spor etkinlikleri de düzenlediklerini anlattı.
Huzurevleri arasında her yıl gerçekleştirdikleri bocce turnuvalarında kıran kırana bir rekabetin yaşandığına dikkati çeken Yanık, bugüne kadar 6 bocce turnuvası düzenlediklerini söyledi.
Bakan Yanık, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak tarihi mirası ve kültürel değerleri taşıyan büyüklere derin bir vefa duygusuyla çalıştıklarını, tüm bu çabaların bir adım daha ileri taşınması için bakanlık koordinasyonunda sorumlu ve ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerle işbirliği ile Yaşlanma Vizyon Belgesi'ni hazırladıklarını ifade etti.
Yaşlanma Vizyon Belgesi, 16 hedef ve 51 eylem başlığında belirlendi
Yaşlanma Vizyon Belgesi'yle ilgil bilgi veren Yanık, şöyle devam etti:
"Burada aktif ve sağlıklı yaşlanma bilincinin artırılması, hak temelli, kapsayıcı ve sürdürülebilir yaklaşımla yaşlı bireylere yönelik hizmet ve destek modellerinin çeşitlendirilmesi, kuşaklararası dayanışmanın güçlendirilmesi, yaşlı bireylerin bilgi birikimi ve deneyimlerinden yararlanarak toplumsal kalkınmaya katılımlarının teşvik edilmesi, toplumsal hayata diğer bireylerle birlikte katılımlarının güçlendirilerek kendilerini gerçekleştirmelerine imkan tanınması, her yaş için erişilebilir ortamların sağlanması, afet ve insani bakımdan acil durumlarda yaşlı bireyler açısından içermeci yaklaşımla koruma ve müdahale anlayışının geliştirilmesi, yaş ayrımcılığıyla mücadele edilerek yaşlı bireylerin haklarının güçlendirilmesi amaçlarına ulaşmak üzere 6 politika alanında 16 hedef ve 51 eylem başlığını belirledik."
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, "İçermeci bir toplum olma yolunda yaşlılık alanında ulusal vizyonumuzu ortaya koyan ve ortak bir yol haritası olarak bütüncül yaklaşımla hareket etmeyi gerekli kılan Yaşlanma Vizyon Belgesi doğrultusunda hayata geçirilecek 183 faaliyeti içeren, 2023-2025 yılları arasında uygulanacak Yaşlı Hakları Ulusal Eylem Planı bugüne kadar atılan adımları güçlü işbirliği ve katılımcı bir anlayışla daha da ileri taşıyacaktır. Türkiye Yüzyılı'nda, geçmişimizle bağımızı koparmadan, yaşlılarımızın toplumumuza kattığı değerin farkında olarak 'her yaş için toplum' olma yolunda emin adımlarla ilerleyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Elmas Esra Ceceli'nin de konuşma yaptığı program sonunda katılımcılar "aile fotoğrafı" çektirdi.