Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın teşrifleriyle Türkiye Erişilebilirlik Ödülleri Töreni’ne katıldı.

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen törende konuşan Emine Erdoğan, ödüllere 9 farklı kategoride 1075 başvurunun yapıldığını öğrendiğini, yoğun ilginin son derece sevindirici olduğunu belirtti. Ödül alsın veya almasın gelen her başvurunun insanlığın hayrına bir gayret olduğunu ifade eden Emine Erdoğan, ödül sahipleri yanında fikir üreten katılımcıları da gönülden tebrik etti.

Türkiye'de yaklaşık 5 milyon kişinin çeşitli sebeplerle engellilik hali yaşadığını anlatan Erdoğan, "Tüm dünyada engellilerin hayata eşit ve adil bir şekilde katılmasının önünde maalesef çeşitli zorluklar var. Erişilebilirlik küresel bir sorun. Gündelik hayattaki yansımalarını sıklıkla görüyoruz. Bir lokantaya gidiyorsunuz ama masanın dekoratif ayakları yüzünden tekerlekli sandalyenizle masaya rahatlıkla yanaşamıyorsunuz. Yeri geliyor bir konser, tiyatro ya da müze binasının kapısından rampa olmadığı için geri dönüyorsunuz. Turistik bir yerde sembol bir meydan yapılıyor ama Arnavut taşlarıyla döşeli yollarda tekerlekli sandalye kullanmanın nasıl bir deneyim olacağı hesaba katılmıyor. Bunun gibi farkına bile varmadığımız nice detay engelli bireylerin yaşamını iki kat daha zorlaştırıyor. Öte yandan şehir tasarımlarında empati yoksunluğu hayatın pek çok alanında hemen herkese engeller çıkarıyor. Mesela, hamile bir hanımın toplu taşıma araçlarını kullanırken yaşadığı zorluğu düşünün. Ebeveynlerin bebek pusetini yüksek kaldırımlardan indirip çıkarmaya çalıştığı halleri hatırlayın. Parkinson hastası birinin hızlı ayarlanmış döner kapıdan geçmeye çalışmasını hayal edin. İşte bu tip hallerde yaşananlar asıl sorunların sistemler olduğunu anlatıyor" dedi.

“Erişilebilirlik, Dünyanın Refahına Yapılan Bir Yatırımdır”

Emine Erdoğan, "Dünya çapında 1 milyardan fazla engelli bireyden bahsediyoruz. Bu insanların her biri büyük bir potansiyel demektir. Onların iş hayatına katılımı tüm insanlığa sayısız faydalar sağlayabilir. Hiç bilmediğimiz bakış açılarıyla tanışabiliriz. Her engelli bireyin son derece özgün bir hayat deneyimi var. Engelli kelimesini eksiklikler olarak düşünmeyelim lütfen. Siz hiç Cemil Meriç'in, Aşık Veysel'in, Sümeyye Boyacı'nın, paralimpik süper kahramanların eksikliğinden bahsedebilir misiniz? Yapmamız gereken engelli bireylere gerekli ekipmanları sağlayıp onlar için uygun altyapı sağlamaktır. Erişilebilirlik bir grup insana lütuf değil bilakis dünyanın refahına yapılan bir yatırımdır" diye konuştu.

Emine Erdoğan, 2020 yılının Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Erişilebilirlik Yılı olarak ilan edildiğini hatırlattı. Hükümetin 2002 yılından bu yana engelli vatandaşların durumlarının iyileştirilmesi için var gücüyle çalıştığına dikkati çeken Emine Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:

" 2021 yılı itibarıyla evde bakım yardımı kapsamında destek alan kişi sayısı 535 bin 805 kişiye ulaştı. 2020 senesinde 2 bin 647 kişi kurum bakımı için sıra bekliyorken şimdi sıra bekleyen tek bir kişi bile yok. Kamu kurum ve rehabilitasyon merkezleri 2002 yılında sadece 21 iken şimdi sayı 104'e yükseldi. 2002 yılında memur olarak çalışan engelli kişi sayısı 5 bin 777 iken şimdi 60 bin 459 engelli vatandaşımız memuriyete girdi. Belediyelerimiz bünyesinde son derece modern imkanları sahip engelli hizmet birimleri art arda açılıyor. Ulusal düzeyde erişilebilirlik konusunda yasal düzenlemeler yapılıyor. Bugüne kadar 969 bina, açık alan ve toplu taşıma aracına erişilebilirlik belgesi verildi. 2030 Engelsiz Türkiye Vizyon Belgesi'nde belirlenen hedeflerde herkesi kapsayan mutlu bir geleceğe doğru yol alıyoruz. İnsanımızın gerçekten çok özel bir karakteri var. Erişilebilirlik gibi kavramlar gündemimize girmeden önce de hayatı birlikte omuzlamamız gerektiğini zaten biliyorduk. Birbirimize 'insan insanın emanetidir' nazarından bakıyorduk. Çok şükür vicdan coğrafyası geniş bir toplumuz."

 "Yapılan Her İyiliğin Yeni İyilikler Doğuracağına İnanıyorum"

Araçlarını engelli rampalarına ya da görme engellilerin yolunu bloke edecek şekilde park edenlerin bulunduğuna şahit olduklarını anımsatan Emine Erdoğan, "Engelli bireylerin kendilerine ayrılmış asansörleri kullanabilmek için dakikalarca beklediğini görüyoruz. Unutmayalım ki erişilebilirlik önce davranışlarımızla başlar. Bu noktada en önemli şey, zihinlerin dönüşümüdür. Bir başkasına engel olmadığımız her an erişilebilir olmanın önünü açarız. Erişilebilirliği mümkün kılmak için harcadığımız her çaba ortak mutluluğumuzdur. Hepimiz tüm vatandaşlarımızın engellerden azade bir hayat sürmesi için tek yürek olalım ve birbirimizin ihtiyacını gözetelim. Yapılan her iyiliğin yeni iyilikler doğuracağına inanıyorum. İyilik aradın mı insanda kötülük kalmaz" ifadelerini kullandı.

“19 Yılda Engelli Hakları ve Hizmetlerinde Modern Yaklaşımlarla Yeni Bir Vizyon Ortaya Koyduk”

Bakan Selçuk, törende yaptığı konuşmada 19 yılda engelli hakları ve hizmetlerinde modern yaklaşımlarla yeni bir vizyon ortaya koyduklarını söyledi. Engelliler Hakkında Kanun'u, 2005'te çıkararak hukuki zemini güçlendirdiklerini anımsatan Selçuk, Türkiye'de ilk kez 1500 maddelik engelliler hukukunu oluşturarak, bu başarının yolunu açtıklarını belirtti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın riyasetinde, Türkiye’nin 2007'de BM Engelli Hakları Sözleşmesi'ni imzalayan ilk ülkelerden biri olduğuna dikkat çekerek, “2010'da Anayasa'nın 10. maddesine yeni bir hüküm ekleyerek, engellilerimize yönelik pozitif ayrımcılığı güvence altına aldık. Ülkemizde engelli hizmetlerine yönelik zihni dönüşümle birlikte kurumsal hizmetlerimiz de değişti ve dönüştü. Eğitim, sağlık, bakım hizmetleri gibi temel ihtiyaçların kalite standartları hiç olmadığı kadar arttı. Engelli vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerini daha hızlı ve etkili bir şekilde almaları gerektiğinin farkındayız. Bu sebeple tüm tedavi masraflarını, tıbbi cihazlar ve ilaçlar dahil, Genel Sağlık Sigortası kapsamında karşılıyoruz" dedi.

Engelsiz Yaşam Merkezi Sayısı 127'ye Yükseldi

Engelli vatandaşların bakımında, kurumsal bakımdan ziyade aile yanında bakımı öncelikli gördüklerini vurgulayan Selçuk, 2007'de başlattıkları "Evde Bakım Yardımı" kapsamında, şu an ailesinin yanındaki yarım milyonu aşkın vatandaşa destek olduklarını bildirdi. Selçuk, 2018'de 7 olan gündüzlü engelsiz yaşam merkezi sayısını bu ay itibarıyla 127'ye çıkardıklarını belirterek, "Kendi aileleri yanında bakımı mümkün olmayan 29 bine yakın engellimize ise 545 bakım merkezinde yatılı bakım hizmeti sunuyoruz. Sadece son 2 yılda, 11 resmi ve 92 özel yatılı bakım merkezi açılmasının gururunu yaşıyoruz" dedi.

Engellilerin de çalışma hayatına katılmalarını sağlamanın her zaman öncelikli hedeflerinden biri olduğunu dile getiren Bakan Selçuk, "Onların daha üretken, bağımsız, kendine güvenen bireyler olmalarını önemsiyoruz. Engelli çalıştırma zorunluluğu, Engelli İş Koçluğu, E-KPSS ve girişimcilik desteği ile onların her daim yanındayız. Kolaylaştırıcı, teşvik edici politikalarla engelli kontenjanımızdaki oranını yıldan yıla arttırarak kamuda yüzde 95'e, özel sektörde yüzde 82'lere ulaşmış durumda. Ayrıca bugüne kadar 3 bine yakın engelli kardeşimize işlerini kurmak için hibe desteği verdik. İŞKUR Hibe desteğinin 16 Nisan'a kadar e-devlet üzerinden başvurularının devam ettiğini duyurmak isterim" diye konuştu.

43 Bine Yakın Denetim Gerçekleştirerek 1574 Erişilebilirlik Belgesi Verdik

Erişilebilirliğin, engellilerin hayatını doğrudan etkileyen konuların başında geldiğini vurgulayan Selçuk, engelli vatandaşların hizmetlere ulaşması için erişilebilirliğin öncelikli çalışma alanları olduğunu söyledi. Bakan Selçuk, ilk kez mevzuatta yaptırım düzenlemesi getirdiklerine dikkati çekerek, "Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme komisyonları oluşturduk. Bugüne kadar 43 bine yakın denetim gerçekleştirerek 1574 Erişilebilirlik Belgesi verdik. TSE iş birliğinde bu alandaki standartları hazırladık. 2011'den bu yana 13 bine yakın yönetici ve teknik personele eğitimler verdik." diye konuştu.

1075 Başvuru Aldık

Bakan Selçuk, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, 2020'yi Erişilebilirlik Yılı ilan etmesiyle uygulama, eğitim ve farkındalık çalışmalarını bir üst seviyeye taşıdıklarını vurgulayarak, "Erişilebilirlik Kılavuzunu yayınladık. Kılavuzumuz, mimar ve mühendislerin tasarım süreçleri için bir rehber ve akademisyenler için bir kaynak oldu. Binaların erişilebilir hale getirilmesi için öz değerlendirme yapma imkanı sağlayan Erişilebilirlik Değerlendirme Modülü kısaca ERDEM'i hayata geçirdik. Erişilebilirlik Ödülleri verilmesini kararlaştırdık. Netice itibarıyla toplumun tüm kesimlerinden gördüğümüz ilgi ve teveccüh motivasyonumuzu artırdı. 1075 başvuru aldık. Ortak aklın, dayanışmanın bir ürünü olarak ortaya çıkan Erişilebilirlik Ödülleri ile engelli bireylerin sosyal ve ekonomik hayata katılımına daha fazla katkı sağlayacağına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Törene, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı Ayşe Keşir ve davetliler katıldı.

Milli Eğitim Bakanlığı TRT EBA yayınları "Erişilebilir Medya İçeriği Kategorisi"nin, Sivas Nuri Demirağ Havalimanı da "Erişilebilir Kamu Kurum ve Kuruluşlar Kategorisi"nin birincisi oldu. Milli Eğitim Bakanlığının ödülünü Bakan Ziya Selçuk, Sivas Nuri Demirağ Havalimanı'nın ödülünü ise Bakan Karaismailoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın elinden aldı.

9 Kategoride 18 Ödül Verildi

Türkiye Erişilebilirlik Ödülleri, 9 kategoride düzenlendi. Ödüller için 1075 başvuru yapıldı. 9 kategoride dereceye girenler "jüri" ve "halk oylaması" yöntemiyle ayrı ayrı belirlendi. Türkiye Erişilebilirlik Ödülleri'nin kategorilere göre birincileri şunlar oldu:

Erişilebilir Tasarımlar ve Ürünler Kategorisi:

Jüri birincisi: Lineadecor

Halk oylaması birincisi: Öğretmen Sözer Vurgun

Erişilebilir Dijital Uygulamalar Kategorisi:

Jüri birincisi: Türksat

Halk oylaması birincisi: Türkiye İşitme Engelliler Derneği

Erişilebilir Kamu Kurum ve Kuruluşlar Kategorisi:

Jüri birincisi: Sivas Nuri Demirağ Havalimanı

Halk oylaması birincisi: Kahramanmaraş Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet İl Müdürlüğü

Erişilebilir Üniversiteler Kategorisi:

Jüri birincisi: Akdeniz Üniversitesi

Halk oylaması birincisi: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi

Erişilebilir Yerel Yönetim Hizmetleri Kategorisi:

Jüri birincisi: Selçuklu Belediyesi

Halk oylaması birincisi: Üsküdar Belediyesi

Erişilebilir İş yerleri Kategorisi:

Jüri birincisi: İGA Havalimanı İşletmesi

Halk oylaması birincisi: Türk Traktör

Erişilebilirlik Sosyal Sorumluluk Projeleri Kategorisi:

Jüri birincisi: Viking Temizlik

Halk oylaması birincisi: Engelsiz Erişim Derneği

Erişilebilirlik Alanında Bilimsel Çalışmalar ve Projeler Kategorisi:

Jüri birincisi: İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Volkan Sezer

Halk oylaması birincisi: Nurbahar Bora

Erişilebilir Medya İçeriği Kategorisi:

Jüri birincisi: Diyanet TV

Halk oylaması birincisi: TRT EBA yayınları ile Milli Eğitim Bakanlığı