Türkiye’de evlilik olgusu değerini ve önemini halen korumakla birlikte evliliğin sürdürülebilmesine ilişkin değer yargıları, anlayış ve algılamalarda farklılaşma yaşanmaktadır. Günümüzde evlilik sorunlarının çözümünde, aile büyüklerinden yardım alma biçimindeki geleneksel mekanizmalar işlemekle beraber bu ilişkilerin çözülmeye başladığı, çiftlerin arabuluculardan, Sosyal Hizmet Merkezleri’nden ya da aile sorunlarıyla ilgilenen uzmanlardan destek alma konusundaki kişisel gayretlerin ya da çabaların yetersiz kaldığı görülmektedir.

   Boşanmaların bireylere getireceği sorumluluklar ve toplumsal yapıda meydana getireceği hasarların telafisinin güçlüğü fayda/maliyet analizi göz önüne alındığında, evliliğe yapılacak yatırımların, sağlıklı aile ve sağlıklı toplum oluşturmadaki rolü, önemi ve gereği ortadadır.

Bu çerçevede;

     Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün gerçekleştirdiği araştırmaların verileri ve TÜİK’in 2012 verilerine göre; ülkemizde boşanmaların % 39,6’si evliliğin ilk beş yılı içinde gerçekleşmektedir. Bu kritik dönemlerde oluşabilecek sorunlara karşı ailelere danışmanlık ve destek hizmetleri aktarılmasının önemini ortaya koymaktadır.

     Türkiye’de Aile Yapısı Araştırmasında eşler arasında sorun yaşandığında eşlerin tutumlarının ne olduğunu öğrenmek amacıyla evli bireylere, “Eşinizle önemli bir sorun yaşadığınızda öncelikli olarak kimden veya nereden destek almayı düşünürsüz?” sorusu yöneltilmiştir. Buna göre, Türkiye genelinde ailelerin yüzde 62’sinin böyle bir durumda kimseden yardım almadığı görülmektedir. Bu yardımı aile büyüklerinden alanların oranı ise yüzde 22’dir. Uzman kurum ya da kişilerle görüştüklerini belirtenlerin oranı ise sadece yüzde 2,7’dir. (Boşanma Nedenleri araştırmasında bu oran yüzde 2’dir).

   Aile mahkemeleri uygulamaları konulu araştırmada (Türkiye’de Aile Mahkemesi Uygulaması ve Uygulamanın Değerlendirilmesi) yukarıda da zikredildiği gibi boşanma davası açmak için gelen eşlerin psikolojik yardım almalarının eşler arasındaki sorunların dava açılmadan çözümünde etkili olabileceği sonucu ortaya konmuştur.

   Bu yapılanmalar içerisinde boşanma gibi kriz dönemlerinde öncesinde ve sonrasında ortaya çıkacak muhtemel sorunlar için danışmanlık, rehberlik, eğitim vb. gibi aile destek hizmetlerine ilişkin çalışmaların yaygınlaştırılması önem arz etmektedir.

     Boşanma sürecinde çiftlerin ve çocuklarının karşılaştığı sorunlar ve bunların çözümüne yönelik aile destek ve aile danışmanlık hizmetleri ile ailelerin desteklenmesine yönelik pilot uygulama çalışmaları 2012 yılında 5 ilde başlatılmıştır. Burdur, Kırıkkale, Ankara, İzmir, Karabük pilot iller olarak tespit edilmiştir. Pilot uygulama için seçilen illerde Bakanlığımız Sosyal Hizmet Merkezlerinde görev yapan danışmanlara boşanma aşamasında olan çiftlere danışmanlık hizmeti konusunda beceri ve bilgi kazandırmaya yönelik hizmet içi eğitim verilmiştir.

     2012 yılının son üç ayında başlayan pilot uygulama süreci devam ederken, danışmanlara yönelik daha kapsamlı bir eğitim programı hazırlanmış ve eğitim programını vermek üzere eğiticiler eğitilmiştir. Hazırlanan eğitim programının yaygınlaştırılması ve Aile Mahkemeleri ile işbirliği içinde mahkemelere başvuran çiftlere Aile Danışmanlığı Hizmeti kapsamında Boşanma Süreci Danışmanlığı Hizmetinin ülke genelinde yaygınlaştırılması planlanmıştır.

      Eğitici eğitimi sonrasında pilot beş ilde verilen danışmanlık hizmeti Adana, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul ve Samsun illerinde de başlatılmıştır. Söz konusu illerde yaşayan vatandaşlarımız Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne doğrudan başvurabileceği gibi Aile Mahkemelerinden de konuyla ilgili bilgi almaları mümkündür.

      Aile ve Boşanma Süreci Danışmanlığı Hizmeti;  Boşanma Öncesi Danışmanlık, Boşanma Sürecindeki Destek ve Danışmanlık Hizmetleri ve Boşanma Sonrası Destek ve Danışmanlık çalışmaları olarak üç başlık altında toplanabilir. Hizmeti veren 81 ilde Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri ve Sosyal Hizmet Merkezlerindeki uzman personel aracılığıyla; eşlere bozulan ilişkilerini yeniden yapılandırma ve boşanma sürecinde yaşayacakları sorunlar ve mevcut durumlarını gözden geçirerek kararlarını yeniden değerlendirme fırsatını da kullandırmalarını özendirecek danışmanlık desteği sağlanmaktadır.

      Aile içi iletişim sorunları nedeni ile boşanma noktasına gelmiş fakat ortak karar ile aile danışmanlığını almak için başvuru yapan ailelere yönelik verilen hizmetler şöyle sıralanabilir:

• Aile içi iletişim becerilerini kazandırmak,
• Çatışma çözme ve aile içi destek,
• Psikiyatrik rahatsızlığı olduğu düşünülen bireylerin sağlık tedavilerinin yaptırılması için sağlık kuruluşlarına yönlendirmek,
• Aile içi iletişim sorunları nedeniyle boşanma noktasına gelen ailelerin sistemlerinin yeniden yapılandırılması sürecinde aynı zamanda çocuklarıyla ilgili yaşadıkları sorunların çözümü yönünde danışmanlık yapmak,
• Mahkemeler yoluyla gönderilen ailelere yönelik öfke kontrolü ve danışmanlık hizmeti yapmak,
• Boşanma sonrası tek ebeveynlerin yaşadığı sorunlar ve çocuklarla ilişkilerinin düzenlenmesi konusunda danışmanlık yapmak.

      Unutmayalım; her aile kendi içinde özeldir. Bu nedenle sorunlarımızı diğer aileler ile kıyaslamak doğru değildir. Geç olmadan aile danışmanlığı hizmeti veren bir merkeze başvurmanız sorunlarınızın çözümüne destek olabilir.