Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, 2002'den bu yana evde ve kuruluşta verilen bakım hizmetlerinden erişilebilirlik çalışmalarına, istihdamdan eğitime kadar pek çok alanda engellilerin toplumsal hayata katılımını güçlendirecek adımlar attıklarını söyledi. Engellilik kavramının zaman içinde değişen ve dönüşen bir kavram olduğunu vurgulayan Bakan Selçuk, “Bu değişimden hareketle Engelsiz Vizyon Belgemizi hazırladık. Bu Vizyon Belgesi, ülkemizin 2020’den 2030’a kadar engellilik alanındaki ulusal vizyonu ve yol haritasını ortaya koyacak.” dedi.
Politikalar, 8 Başlıkta Ele Alındı
Engelsiz Vizyon Belgesinde, engelli vatandaşlara yönelik geliştirilecek politikalar 8 başlıkta ele alındı. Başlıklar arasında “İçermeci ve Erişilebilir Toplum”, “Hakların Korunması ve Adalet”, “Sağlık ve İyilik Hali”, “Kapsayıcı Eğitim”, “Ekonomik Güvence”, “Bağımsız Yaşam”, “Afet ve İnsani Bakımdan Acil Durumlar” ve “Uygulama ve İzleme” yer alıyor. Toplamda 31 hedef ve 111 eylem planından oluşan 2030 Engelsiz Vizyon Belgesinde bulunan hedeflerden bazıları şöyle:
Kamu İhalelerinde Erişilebilirlik Kriterlerine Yer Verilecek
Kamu ihalelerinde erişilebilirlik kriterlerine yer verilmesi sağlanacak. Erişilebilirliği güçlendirmek için gerekli mevzuat düzenlemeleri yapılacak. Kamu ve özel sektörde yürütülen her türlü mimari ve kentsel hizmetlerin erişilebilir şekilde hayata geçirilmesi için teknik elemanların bu konuda bilgi ve bilinç düzeyi arttırılacak. Erişilebilirliğin artırılması için teşvik programları geliştirilecek. Ayrıca, uygun maliyetli erişilebilir konut tahsisi için model geliştirilecek; toplu taşıma araçlarının erişilebilir olarak üretimi için gerekli tedbirler alınacak.
Ayrımcılık İçeren Hükümler Ayıklanacak
Engellilere yönelik ayrımcılığa karşı ulusal mevzuat gözden geçirilecek. Engelliliğe dayalı ayrımcılık içeren hükümlerin ayıklanmasına yönelik revizyon çalışması yapılacak. Herhangi bir hakkın ihlali iddiası durumunda başvuru yapılmasına imkan veren şikayet mekanizmaları ve prosedürlerinin engelliler açısından erişilebilir hale getirilmesine ilişkin gerekli yasal ve idari tedbirler güçlendirilecek.
Adalet Hizmetlerine Erişim ve Siyasal Yaşama Katılım Güçlendirilecek
Engellilerin, adalet hizmetlerine erişimi ve siyasal yaşama katılımı da güçlendirilecek. Adalete erişimi konusunda farkındalık çalışmaları yapılacak. Engellilerin adli süreçlerde haklarını kullanırken yaşlarına ve engel durumlarına uygun uyumlaştırmaların sağlanmasına yönelik yasal ve idari tedbirler güçlendirilecek. Engellilerin seçim süreçlerine bağımsız bir şekilde katılabilmelerinin sağlanmasına ilişkin çalışmalar arttırılacak.
Erken Tanı Programları Yaygınlaştırılacak
Engelliler için erişilebilir sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi amaçlanıyor. Bu doğrultuda, doğuştan ve sonradan oluşabilecek engellilik riski taşıyan alanlarda koruyucu ve önleyici çalışmalar yapılacak. Erken tanı programları yaygınlaştırılacak ve aynı zamanda erken müdahale programları oluşturulacak. Sağlık kuruluşlarının engellilerin fiziksel erişim, uygun araç- gereç, donanım ve erişilebilir bilgi gibi ihtiyaçlarına cevap verebilme niteliği arttırılacak. Engellilerin engel durumuna bağlı olarak gereksinim duyduğu ilaç, tıbbı malzeme ve cihazlara erişimleri kolaylaştırılacak ve desteklenecek.
Eğitim Müfredatı ve Materyaller Revize Edilecek
Engelli bireylerin zihinsel ve fiziksel yeteneklerinin değerlendirilerek eğitimlerinin güçlendirilmesi planlanıyor. Bu kapsamda erken çocukluk eğitimi dahil eğitimin her kademesinde görev alan tüm personel nitelik ve nicelik olarak güçlendirilecek. Eğitim müfredatı ve materyaller engelliliğe dayalı ayrımcılık açısından revize edilecek.
Ekonomik Statüleri Güçlendirilecek
Engellilerin ekonomik statüsünün güçlendirilmesi de hedefleniyor. Engellilerin, becerileri ile işe uyum sağlamalarına yönelik yapılan faaliyetler yaygınlaştırılacak. İş ilanları ve başvuru formları dahil işe alım süreçleri, istihdam edilme koşulları, kariyer gelişimi, sağlıklı ve güvenli çalışma şartları dahil olmak üzere çalışma ve istihdam hakkına ilişkin mevzuat, engelliler açısından revize edilecek. İdari Para Cezaları Fonu ile engellilerin kendi işlerini kurmalarına yönelik verilen hibe desteğinin yaygınlaştırılması ve etkinleştirilmesi sağlanacak. Engellilerin Türkiye İş Kurumu bünyesinde yürütülen işe yerleştirme hizmetlerinin tüm unsurlarından etkin bir şekilde yararlanmaları için tedbirler alınacak.
Web Sayfaları ve Bankacılık Hizmetleri Erişilebilir Olacak
Engellilerin, engelli hakları ve kamu hizmetlerine ilişkin farkındalığını arttırmak üzere çalışmalar yapılacak. Kamu kurumlarının web sayfaları erişilebilir hale getirilecek. Bankacılık hizmetlerinin erişilebilirliği yaygınlaştırılacak. Acil durum çağrı hizmetlerinin erişilebilirliği güçlendirilecek.
Engellilerin Sosyal ve Kültürel Yaşama Katılımı Sağlanacak
Engellilerin, sosyal ve kültürel yaşama, turizm, seyahat, eğlence ve dinlence faaliyetlerine katılımı güçlendirilecek. Engelli vatandaşların eşit fırsatlarla sportif etkinliklere katılımlarının sağlanmasına yönelik gerekli alt yapı ve idari tedbirler alınacak.