Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından çocuk ve çocukluk olgusunun toplum ve kurumlar nezdinde ortak bir tanıma kavuşturulması amacıyla hazırlanan Türkiye’nin ilk Çocuk Vizyon Belgesi, çocukların görüş ve önerileri dikkate alınarak şekilleniyor.
Ailelere Rehber Olacak
Cumhurbaşkanlığı İcraat programı kapsamında İkinci 180 Günlük Eylem Planında yer alan "Çocuk koruma sisteminde koruyucu önleyici hizmetlerin güçlendirilmesi" hedefi doğrultusunda Türkiye'de ilk olacak Çocuk Vizyon Belgesi'ni oluşturmak için çalışmalar sürüyor.
Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü koordinesinde uzman personel ve akademisyenlerin ortak çalışmasıyla hazırlıklar devam ederken; 81 ili kapsayacak şekilde "Çocuk Vizyon Belgesi Bölge Çalıştayları" yapıldı.
Çalıştaylarda, iyi uygulama örnekleri, koruyucu ve önleyici çalışmalar, Uzman Müdahale Ekipleri, Mobil Çocuk Sosyal Hizmet Uygulaması, Okul Destek Projesi ile Çocuklar Güvende Programı'na ilişkin çalışmalar masaya yatırıldı.
Çocuk refahı ve mutluluğunu tesis etmeye yönelik çalışmalara rehber niteliğinde bir çatı oluşturması beklenen belge ile çocukların hayata hazırlanma süreçlerinin sağlıklı yönetimi ve bu şekilde ailelere rehberlik edilmesi hedefleniyor.
Çalışmalarda Çocukların Katkısı Aktarıldı
Pandemi nedeniyle bir bölümü online olarak gerçekleşen çalıştaylarda, Bakanlığın çocuk vizyon belgesi konusundaki çalışmaları aktarılarak, illerden gelen katkılar kayıt atına alındı. Katılımcılara iyi uygulama örnekleri hakkında bilgi verilerek bu çalışmaların bütün illerde modellenmesi için yapılması gerekenler anlatıldı.
Çocuk koruma sisteminin etkinliğini artırmak için hayata geçirilmesi planlanan proje ve çalışmaların da değerlendirildiği çalıştaylarda konular etkileşimli olarak görüşüldü. Çalıştayda, Çocuk Hakları alanında yapılan çalışmalar ve bu çalışmalarda çocukların katkısı aktarıldı.
Koruyucu Önleyici Çalışmalar
Çalıştaylarda ele alınan konulardan biri de “Koruyucu ve önleyici çalışmalar” oldu. Bu çalışmalarla risk altında bulunan çocuk ve aileler tespit edilerek yapılıyor. Çalışmalar sırasında tespit edilen çocuklar ve aileleriyle yapılan görüşmelerden sonra çocukların ihtiyaçları belirleniyor. Bir sonraki aşamada tespit edilen ihtiyaçlar psikososyal ya da ekonomik oluşuna göre kategorize edilerek Bakanlığın hizmet modelleri uygulanıyor. Çocukları tehdit eden riskin ne olduğuna bağlı olarak eğitim, danışmanlık, sağlık ve bakım tedbir kararları uygulanıyor.
Uzman Müdahale Ekipleri
Bir diğer konu da Cumhurbaşkanlığı İkinci 100 Günlük İcraat Programı kapsamında çocuğa yönelik ihmal, istismar ve şiddet vakalarına müdahale etmek amacıyla 81 ilde oluşturulan Uzman Müdahale Ekipleri oldu. Uzman Ekipler, mağdur her çocuk ve ailenin durumun ayrıntılı olarak ortaya koyarak, sosyal incelemesini yapıyor. Uygulanacak hizmet modeli bu çerçevede belirleniyor.
Mobil Çocuk Sosyal Hizmet
“Mobil Çocuk Sosyal Hizmet Uygulaması” kapsamında 174 mobil ekip ile 3 bin 741 okulun eşleşmesi yapılarak öncelikle okulda devamsızlığı olan, suça sürüklenme riski, ihmal ve istismar riski olan veya sosyal hizmet müdahalesine ihtiyaç duyan çocuklar tespit ediliyor. Tespit edilen çocuklar ve aileleriyle yapılan görüşmelerden sonra çocukların ihtiyaçları belirleniyor. Bir sonraki aşamada tespit edilen ihtiyaçlar psikososyal ya da ekonomik anlamda kategorize ediliyor ve Bakanlığın hizmet modelleri uygulanıyor. Ekonomik anlamda dezavantajlı olan aile SED hizmet modeli olarak bilinen ve çocuklar için şartlı olarak verilen maddi yarım ile destekleniyor. Psikolojik ya da başka bir sağlık sorunu olduğu tespit edilen aileler için ise sağlık tedbir kararı verilerek ailenin bu desteği düzenli olarak alması sağlanıyor. Risk grubunda olduğu değerlendirilen çocukların tespiti için bu okullar 6 bin 593 kez ziyaret edilmiştir. Yapılan okul ve aile ziyaretlerinde 23 bin 590’ı çocuklarla olmak üzere toplam 56 bin 466 görüşme gerçekleştirilmiştir.
Proje ile çocuğun okula devam etmediği tespit edilirse devamı konusunda Milli Eğitim Bakanlığı ile ortaklaşa çalışmalar yapılarak çocuğun eğitim süreci takip ediliyor. Ailelerin bilgi eksikliği ya da çocuk büyütme konusunda yetersizliği tespit edilirse “Danışmanlık Tedbir Kararı” verilerek; ailelerin ana baba eğitimi, çocuk bakımı ve muhtemel risklere karşı bilinç ve farkındalığının yükseltmeye yönelik rehberlik çalışmaları yapılıyor. Ancak şartların çocuğun aile yanında desteklenmesine uygun olmadığı durumlarda çocuk için “Korunma ve Bakım Tedbir Kararı” alınıyor. Koruma altına alınan çocuk için yapılması uygun bulunan koruma altında aileyi de içerecek şekilde devam ediyor. Koruyucu ve destekleyici tedbir kapsamında toplan 15 bin 360 sosyal hizmet müdahalesi gerçekleştirilmiştir.
Çocuklar Güvende Programı
Bu aşamada da “Çocuklar Güvende Programı” adı altında planlanan çalışmalar hayata geçiriliyor. Bu program, koruma altına alınarak rehabilitasyon çalışması başarıyla tamamlanan ve tekrar aile yanına döndürülen çocukların takibini içeriyor. Meslek elemanları tarafından aile yanına döndürülen her çocukla ikametinde düzenli çalışmalar yapılıyor. Program kapsamında, bugüne kadar 32 bin 665 izleme çalışması gerçekleştirilmiştir.