Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından "Acil Durum Erişilebilirliği: Standart Ölçütlerinin Geliştirilmesi Çalıştayı" 10-11 Aralık 2021 tarihinde geniş bir katılımla çevrimiçi olarak gerçekleştirildi.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından "Acil Durum Erişilebilirliği: Standart Ölçütlerinin Geliştirilmesi Çalıştayı" 10-11 Aralık 2021 tarihinde geniş bir katılımla çevrimiçi olarak gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanlığı İcraat Programları V. 180 Günlük Eylem Planı kapsamında da yer alan Çalıştaya engelliler, yaşlılar, afet ve acil durumlar ile ilgili sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, kamu kurumları ve belediyelerden temsilciler katıldı. Çalıştayın ilk gününde, açılış konuşmaları ve çerçeve sunumlar yapıldı. Daha sonra katılımcıların görüşlerinin alındığı oturumlara geçilerek, açık alanlarda, toplanma alanlarında, konutlarda, barınma yerlerinde alınması gereken erişilebilirlik tedbirleri başlıkları tartışmaya açıldı. Çalıştayın ikinci gününde ise kamu kullanımına açık binalar görüşüldü. Kamu hizmet binaları, okullar, sağlık tesisleri, geçici konaklama tesisleri, engelli ve yaşlı kuruşları ile sığınaklarda farklı özelliklere sahip kullanıcılar için acil durumlar için yapılması gerekenler ele alındı.

Çalıştayın açılış oturumunda Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Uzm.Dr. Orhan KOÇ, ülkemiz coğrafyasının acil durum ve afet açısından ciddi riskler taşıdığını belirterek, yakın zamanda yaşanılan büyük afetlerden sonra koordineli bir çalışmaya ihtiyaç olduğuna dikkat çekti. Türkiye’de acil durum ve afet konusu ile bu alandaki erişilebilirlik çalışmalarının önemine vurgu yaparak, acil durum ve afet konusunda Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından yürütülen çalışmaların yanı sıra birçok kamu kurum ve kuruluşunun da ulusal ve uluslararası alanda ciddi çalışmalar yaptığını söyledi.

Ülkemizin kurtarma faaliyetleri açısından gurur verici uygulamalara imza attığının altını çizen Uzm. Dr. KOÇ, diğer ülkelerde meydana gelen deprem, sel gibi afetlerde ilk olarak Kızılay ve AFAD gibi kurumlarımızın bölgeye gittiğine, bu konuda dünyaya örnek olan çalışmalarımızla diğer ülkelerin yanına olduğumuza ve bundan sonra da olacağımıza işaret etti. Uzm. Dr. KOÇ, dezavantajlı gruplar olarak ifade edilen engelliler, yaşlılar veya hareket kısıtlılığı bulunan bireylerin acil durum ve afet sonrası kurtarma faaliyetlerinde herhangi bir sorun yaşamamaları için erişilebilirlik ile ilgili daha detaylı çalışmalar yapılması gereği ile karşı karşıya olduğumuzu dile getirdi.

Bu konudaki ikinci Çalıştayla standart ölçütlerinin geliştirilmesi çalışmaları başladı

 Dünyadaki örnekleri görebilmek için 15-16 Haziran 2021 tarihlerinde İspanya, İtalya, Çekya, Almanya, Japonya ve ABD'den konu ile ilgili uzmanların katıldığı “Uluslararası Katılımlı Acil Durum ve Tahliye Planları ile Sistemlerinin Erişilebilirliği Çalıştayı”nın gerçekleştirildiğine dikkat çeken Uzm. Dr. KOÇ, bu çalışma kapsamında bugün ise standart ölçütlerinin geliştirilmesi noktasında bir araya gelindiğini söyledi. Uzm. Dr. KOÇ, bu alandaki işbirliğinin çok önemli olduğunu vurgulayarak bu sistemlerin erişilebilirliği konusunda var olan çalışmaların üzerinde inşa edilecek yeni uygulamalar ile engelli bireylerin erişilebilirlik standartlarına uygun yapılı çevreden faydalanmasının sağlanacağına dikkat çekti ve çalışmalarından ötürü AFAD, Türkiye Belediyeler Birliği ve tüm kamu kurumlarına teşekkür etti.

Halka en yakın yönetim birimleri olarak belediyeler erişilebilirlik standartlarını hayata geçirerek vatandaşın hayatını kolaylaştırmaktadır. 

Türkiye Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Birol EKİCİ ise Çalıştayda yaptığı konuşmada erişilebilirliğin sağlanması amacıyla Türkiye Belediyeler Birliği, AFAD ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı arasında çok önemli işbirlikleri yapıldığını belirtti. Erişilebilirlik ile ilgili ulusal ve uluslararası birçok düzenleme ile belediyeler ile kamu kurum ve kuruluşlarına önemli görevler verildiğini belirten EKİCİ, belediyelerin halka en yakın yönetim birimleri olarak erişilebilirlik standartlarını hayata geçirerek vatandaşın hayatını kolaylaştırdığını vurguladı.

EKİCİ, Özellikle büyükşehir belediyelerince erişilebilirlik alanında çok önemli çalışmalar yürütüldüğünü dile getirerek, belediyelerin engelli vatandaşların toplumsal hayata aktif bir şekilde katılımını sağlamak için var güçleriyle çalıştığını; mola evleri, engelsiz masalar, akülü ve tekerlekli sandalye temini ve şarj istasyonlarının kurulması, tıbbi cihaz desteği gibi çalışmaların yanında yollar, yaya geçitleri, parklar, toplu taşıma araçları ve kentin birçok alanındaki uygulamaların engellilerin erişimine uygun hale getirilmesi için çalışmaların yürütüldüğünü ifade etti.

Afet yönetimi afet öncesi, sırası ve sonrası ile bir bütün oluşturmaktadır.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkan Yardımcısı Önder BOZKURT ise yaptığı konuşmada, AFAD Başkanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Türkiye Belediyeler Birliği olarak önemli çalışmalar ve işbirlikleri içinde bulunulduğunu, AFAD Merkezinde ve İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerinde engelli bireylerin hizmetlerden yararlanması noktasında birçok proje üretildiğini belirtti.

BOZKURT; AFAD olarak hazırlanan afiş, broşür ve kamu spotu gibi bilgilendirici içeriklerin 81 ile ulaştırıldığını, personele incinebilir gruplar ve davranış kuralları başlığı altında engellilere hizmet sunmak üzere eğitimler verildiğini, şimdiye kadar 50 bini aşkın görme, 51 bini aşkın işitme, 4.500 zihinsel engelli vatandaşa ve yakınlarına, 2.500 fiziksel, 1.300’ün üzerinde diğer engel grubundaki vatandaşa eğitimleri ulaştırdıklarını ve ulaştırmaya devam edeceklerini ifade etti. Türkiye Sağırlar Milli Federasyonu ile işitme engellilerin afet ve acil durumlara karşı farkındalık düzeylerini arttırmak için engelsiz afet eğitimi projesini yürüttüklerini kaydeden BOZKURT; üniversiteler ile işbirliği içinde özel gereksinimli bireylerin afet ve acil durumlarda ihtiyaçları ile ilgili yayınlar ürettiklerini de belirtti.

Erişilebilirlik, afet ve acil durumlarda sadece engelliler için değil herkes için hayati öneme sahiptir.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Bakan Yardımcısı Fatma ÖNCÜ yaptığı açılış konuşmasında;

“Bugün afet durumlarında engelli yaşlı ve diğer dezavantajlı guruplar için alınması gereken tedbirlerin üzerinde konuşacağız. Bakanlığımız olarak afet ya da acil durumlarda ihtiyaç sahiplerine hemen ulaşarak psikososyal destek hizmetleri veriyoruz. Bu çerçevede en önemli konulardan birisi kuşkusuz erişilebilirliktir. Toplumsal hayata katılımının en temel gereklilerinden biri olan erişilebilirlik, afet ve acil durumlarda sadece engelliler için değil herkes için hayati öneme sahiptir.

Haziran ayında düzenlediğimiz “Uluslararası Katılımlı Acil Durum ve Tahliye Planları ile Sistemlerinin Erişilebilirliği Çalıştayı” acil durumlara ilişkin ilk çalışmamızdır. Pek çok veri elde ederek mevcut durum tespiti aşamasını bu Çalıştay ile tamamladık. Bu Çalıştayımızda ise standartlara eklenecek hususları sizlerin değerli görüşleri ile birlikte tespit etmeyi amaçlıyoruz. Çalıştayımıza katılarak bizlere destek veren engelli, yaşlı ve acil durum alanlarında hizmet veren sivil toplum kuruluşlarımızın temsilcileri, kamu kurumları ve belediyelerin siz değerli temsilcilerine çok teşekkür ediyorum. İnşallah bu Çalıştay ile de bu alandaki değişim ve dönüşüme katkı sağlayacağımıza inanıyorum.” ifadelerini kullandı.

Açılış oturumunun ardından Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Erişilebilirlik Dairesi Başkanı Dr. Deniz ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ tarafından “Erişilebilirlik Kılavuzu ve TS 9111 Standardında Acil durum ve Tahliye Planları”; Eskişehir Teknik Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman TUTAL tarafından “Erişilebilir Acil Durum Barınma Modülü (Konteyner Prototipi)”; İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Göksenin İNALHAN tarafından “Erişilebilirlik ve Afet” ve Genel Müdürlüğümüz Erişilebilirlik Dairesi Başkanlığında görev yapan Peyzaj Yüksek Mimarı Gamze FEYZİOĞLU tarafından “Acil Durum ve Tahliye Planları ile Sistemlerinin Erişilebilirliği Çalıştayı Raporu” adlı çerçeve sunumlar yapıldı.

Çalıştayın ilk gününde katılımcıların görüşlerinin alındığı ilk oturumda açık alanlarda ve toplanma alanlarında alınması gereken tedbirler değerlendirilmiştir. İkinci oturumda ise konutlar ve barınma yerlerinde erişilebilirlik uygulamalarının neler olması gerektiği tartışıldı. Çalıştayın ikinci gününde ise kamu kullanımına açık binalar ele alınarak kamu hizmet binaları, okullar, sağlık tesisleri, geçici konaklama tesisleri, engelli ve yaşlı kuruşları ile sığınaklarda alınması gereken erişilebilirlik tedbirleri başlıklı iki oturum gerçekleştirildi.