Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Gazi Üniversitesi işbirliğinde “Dünyada Erken Çocukluk Döneminde Erken Müdahale” çevrimiçi toplantısı gerçekleştirildi. 

Moderatörlüğünü Gazi Üniversitesi Sağlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bülent ELBASAN’ın yaptığı toplantı; Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa YILDIZ’ın açılış konuşmaları ile başladı.  Rektör YILDIZ Gazi üniversitesinin erken çocukluk dönemi ile ilgili Üniversitenin katkı verdiği projelere değinerek, erken çocukluk dönemindeki erken müdahale uygulamalarının Türkiye için de önemine vurgu yaptı.

“Tüm engellilerimiz, yaşlılarımız ve personelimiz aşılandı”

Açılış konuşmaları,  Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Uzm. Dr. Orhan KOÇ’un konuşmaları ile devam etti.  KOÇ, Pandemi sürecinde özellikle engelli ve yaşlı bireylerin dezavantajlı grup olarak etkilendiğini vurgulayarak alınan önlemlere dikkat çekti: “Önemli bir süreci geride bıraktık. Engelli ve yaşlıları sağlığa erişimde önceledik. Engeli ve yaşlılarımız VIP hizmet aldı ve almaya devam ediyor. Hastanede tedavi aldılar, 14 gün izolasyon kurumlarında kaldıktan sonra kuruluşlara döndüler. Personel 14 gün kuruluşta kalarak hizmet etti ve her vardiya değişiminde PCR testi yapılarak virüsün kuruluşlara girişini engelledik” . Aşı sürecinin devam ettiğine işaret eden KOÇ “Tüm engellilerimiz, yaşlılarımız ve personelimiz aşılandı.” dedi.  

“Örgün eğitimde 400 bin engellimiz eğitim alıyor. Kaynaştırılmış sınıflarda yüzde 75 oranında eğitim alan engelli var bunu 80’lerin üzerine taşımak istiyoruz.” diyen KOÇ engellilerin üniversite eğitimlerinin önemine vurgu yaptı:  “Engelli bireylerin üniversite hayatını yaşadıktan sonra e-kpss ile kamuda istihdamını sağlıyoruz. Engel grubuna göre sınav yapılıp atanıyor. Son atamalarımızın oranı lisans ve üstü mezunlardan olmaya başladı bu çok önemli bizim için…”

“Erken tanıda önleyici yaklaşımları hayata geçiriyoruz”

0-3 yaş grubunda bir çok tarama programı, genetik hastalılara karşı hayata geçirildiğini hatırlatan KOÇ,  “Erken tanı koymak işin bir aşaması.. Gebelik süresinde hatta bir tık daha önce anne adaylarında…  Akdeniz anemisi gibi kalıtsal hastalıkları evlik öncesi tarama ile tarandığını biliyoruz. Genetik taramaların farklı yöntemleri ile kalıtsal hastalıkları önlenebilir alana girdiğini biliyoruz. Önleyici yaklaşımları hayata geçiriyoruz.” ifadelerini kullandı.  KOÇ, riskli gebeler ve diğer süreçleri rahat takip edecek durumda olunduğunun altını çizerek “Yenidoğan canlandırma üniteleri ve yoğun bakımlarımız var. Erken çocukluk döneminde tanı koymak ve sonrasında programlarla, rehabilitasyon, toplum temelli ve aile odaklı çalışmalar proje bazlı başlatılıp ulusal erken müdahale programı olarak hükümet programına alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatı ve himayeleri ile program hayata geçti.” dedi. İstanbul’da başlatılan Ulusal Erken Müdahale Merkezi Proje çalışmalarının Konya’da da başlatılarak yaygınlaştırılmasının hedeflendiğini belirtti.  KOÇ, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt SELÇUK’un direktifleri ile ulusal eylem planları oluşturulduğunu da kaydetti.

Türkiye’deki uygulamalardan bahsedilirken  “Çocuklar için Özel Gereksinim Raporu ÇÖZGER’den de gururla bahsedildi.

“Bebeklik gelişimin temelidir, bu temel sağlam atılmalı”

Toplantıda sunum yapan Portekiz’de geliştirilen ulusal erken müdahale programının baş mimarlarından Dr. Ana Maria SERRANO Nörogelişimsel açıdan insan hayatının ilk yıllarının hayatın yapılanması açısından neden önemli olduğuna dair bilimsel kanıtlar ortaya koydu. Bebeklik döneminin insan gelişiminin temeli olduğunu vurgulayan SERRANO, bu temelin sağlam atılması gerektiğini belirtti.

Hayatın ilk yıllarındaki müdahalelerin öneminden bahseden SERRANO, özel gereksinime sahip çocuklara sahip ailelerin özel desteklere ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Özel gereksinimli bebeğe sahip ailelerin içindeki dengenin bozulabildiğini ve bu dengenin tekrar sağlanmasının Erken Müdahale Yaklaşımının temelini oluşturduğuna işaret etti.

Toplantıda, dünyada uygun erken temelli müdahale modelleri de incelendi.

Akademisyenler, STK’lar, kamu çalışanı ve aileler olmak üzere toplam 220 kişi katıldığı toplantı  https://www.youtube.com/watch?v=4nGas-OnPfA  adresinden tekrar izlenebilir.