Türk işaret dili tercümanları, iletişim dili olarak işaret dilini kullanan İşitme engelli bireylerin, yaşamın birçok alanında kendilerini ifade etmelerinde kilit öneme sahiptir. Bu nedenle Türk İşaret dili tercümanlarının dil yeterlilikleri doğru, etkin ve anlaşılır iletişimin belirleyicisidir. Ancak mevcut uygulamalardan edinilen deneyimler doğrultusunda tercümanların dil yeterliliklerinin belirlenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bilindiği üzere işitme engellilerin, bilgi ve hizmetlere erişimi, iletişim ihtiyaçlarının giderilmesi, hak kaybına uğramamaları ve topluma eşit katılımlarında Türk işaret dili tercümanları önemli role sahiptir.

Bakanlığımız koordinatörlüğünde yürütülen Türk İşaret Dili’ne yönelik çalışmalar kapsamında Türk İşaret Dili Tercümanı adaylarının dil seviyelerinin belirlenmesi amacıyla ihtiyaç duyulan dil seviyesi belirleme sınavını yaptırma yetkisinin oy çokluğu ile TİDBO adına Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne verilmesi kararlaştırılmış ve bu kapsamda Türk İşaret Dili Seviye Tespit Sınavlarının, Bakanlığımız tarafından yetkilendirilmiş ve Avrupa Dil Portfolyosu standartlarında sınav yapma konusunda teknik donanım ve altyapıya sahip bir kurum tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

Bu kapsamda Ankara Üniversitesi ile imzalanmış olan protokol kapsamında TÖMER tarafından Türk işaret dili yeterliliğinin belgelendirilmesi amacıyla TİDYES (Türk İşaret Dili Yeterlilik Sınavı) 2019/1 ve 2020/1, dönemlerinde Ankara Üniversitesi Sınav Yönetim Merkezi (ASYM)’nde iki farklı oturum şeklinde gerçekleştirilmiştir. Sınav sonucunda katılım sağlayan adayların Türk işaret dili yeterlilikleri “A1,A2; B1,B2; C1,C2” seviyelerinde değerlendirilmiştir.  Şimdiye kadar iki defa yapılan ve toplamda 296 kişinin katıldığı TİDYES’de 50 kişinin 75 ve üstü puan alarak B2 seviyesinde başarılı olduğu değerlendirilmiştir.

Türk işaret dili tercümanı olarak alanda çalışmak isteyenlerin söz konusu sınav girmiş olması gerekmektedir. Bakanlığımızca, yeterlilik puanı Türk işaret dili tercümanı istihdamında aranılan temel kriterlerden birisi olacaktır.

ÖSYM tarafından da kabul edilen ve birçok yabancı dil sınavında kullanılan ve TİDYES’in de temel aldığı Avrupa Dil Çerçevesi seviyeleri aşağıda ki gibidir;