Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, engellilere yönelik evde bakım yardımı, sosyal yardımlar, gündüz bakım hizmetleri ve Umut Evleri projesi gibi farklı hizmet modelleriyle engellilerin topluma etkin bir şekilde katılımlarını sağlıyor.
Engellilerin insan hak ve temel özgürlüklerinden tam ve eşit şekilde yararlanması ve toplumsal yaşamın aktif birer üyeleri haline gelmeleri için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca çeşitli çalışmalar yürütülüyor.
Bu kapsamda bakıma ihtiyacı olan engelliler için 2006'da başlatılan Evde Bakım Yardımından yararlanan kişi sayısı, bu yılın ekim ayı itibarıyla 562 bin 365 oldu. İhtiyaç sahiplerine bu yılın ocak ayından itibaren toplam 16 milyar 54 milyon 541 bin 355 lira evde bakım ödemesi yapıldı.
Engelli bireylere ev tipi sosyal hizmet
Her ilde en az bir merkez olacak şekilde Türkiye genelinde 130 Engelsiz Gündüz Yaşam Merkezi'nde, engellilerin öz bakım becerileri ile sosyal yaşam becerileri geliştirilerek, toplumsal yaşamın aktif birer üyeleri haline gelmeleri sağlanıyor.
2008'de hayata geçirilen, engellilerin müstakil evlerde veya apartman dairelerinde yaşayarak toplumla kaynaşmasını sağlayan Umut Evleri projesi kapsamında da çeşitli çalışmalar sürdürülüyor.
Bu yılın ekim ayı itibarıyla sayısı 149'a ulaşan Umut Evleri'nde, engelli bireylere ev tipi sosyal hizmet birimlerinde bakım hizmeti veriliyor.
Engellilere yönelik yatılı bakım hizmetleri, Bakanlığa bağlı 104 engelli bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde ücretsiz olarak karşılanıyor. Bu merkezlerde bakım hizmeti alan engelli sayısı, 2002'de 1843 iken bu yılın ekim ayı itibarıyla 7 bin 89 olarak belirlendi.
Özel Bakım Merkezleri sayısı 304'e çıktı
Bakanlık tarafından ruhsatlandırılan Özel Bakım Merkezlerinde verilen bakım hizmeti ise belirlenen kriterler doğrultusunda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca karşılanıyor.
Özel Bakım Merkezleri sayısı 2007'de 10 iken 2022 yılı ekim ayı itibarıyla 304'e yükseldi. Özel Bakım Merkezlerinden yararlanan engelli birey sayısı 2007'de 412 iken bu yılın ekim ayı itibarıyla 26 bin 551'e ulaştı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, engelli bakım hizmetlerinin mahremiyet ve güvenlik ilkesine dayalı, kaliteli, sürdürülebilir, izlenebilir ve ölçülebilir şekillerde sunulmasını sağlıyor.
289 standart ve bunlara bağlı 718 değerlendirme ölçütü içeren Bakım Hizmetleri Kalite Standartları ve Uygulama Rehberi, alan deneyimi olan uzman ekip tarafından hizmet modellerine göre hazırlanarak yayımlanıyor.
Bakanlık, etkin bir değerlendirme sistemi olan Kalite Değerlendirme Sistemi (KALDES) ile engelli bakım kuruluşlarının hizmet sunum kalitesini artırarak nitelikli hizmet sunumunu devam ettiriyor.
Korumalı iş yerlerinde çalışan her engelli için aylık bin 840 lira teşvik
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, engelli bireylerin çalışma hayatına yönelik de çalışmalarını sürdürüyor, engellilerin kamudaki istihdamını artırarak, niteliklerine uygun kadrolara atanmalarını sağlıyor.
Açık iş gücü piyasasında istihdamı zor olan engellilerin istihdamını sağlamak üzere Korumalı İş Yeri Modeli uygulanıyor.
Korumalı iş yeri, iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engelli bireylere istihdam oluşturmak amacıyla devlet tarafından teknik ve mali yönden destekleniyor.
Çalışma ortamı özel olarak düzenlenen bu iş yerlerinde en az yüzde 40 oranında zihinsel veya ruhsal engeli olanlar çalışabiliyor. Korumalı iş yerinde belirtilen özelliklere sahip en az 5 engellinin çalışması gerekiyor.
Bakanlık, korumalı iş yerlerinde çalışan her engelli için 2022 yılının ikinci 6 aylık döneminde aylık bin 840 lira ücret teşviki sunuyor.
Engellilerin tüm hak ve hizmetlere erişimi açısından kilit bir işleve sahip olan erişilebilirlik konusunda ise ulusal düzeyde önemli yasal düzenlemeler yapıldı. Bu kapsamda, sivil toplum kuruluşlarının da dahil olduğu, illerde valilikler bünyesinde kurulan Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonlarıyla erişilebilirliğin izlenmesi ve denetlenmesi için bir mekanizma kuruldu.