Koruyucu aile; çeşitli nedenlerle biyolojik ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan çocuklarımızın kendi aile ortamlarında eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, hissettikleri toplumsal sorumluluğu gösterebilen uygun aile ya da kişilerdir.

Koruyucu aile hizmetinde amaç; çocuğun güvenli ve sevgi dolu bir aile ortamında yetişmesini sağlamaktır. Koruyucu aile, kurumla işbirliği içinde; çocuğa, biyolojik ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur.

Bakım kuruluşlarında koruma ve bakım altında bulunan çocuklarımızla, gönüllü aile olarak; kendi ilgi, yetenek ve eğitimleriniz doğrultusunda katkı vermek amacıyla, etkinlik ve çalışmalar yapabilirsiniz. Ayrıca isteğiniz doğrultusunda ve uygun görülmesi halinde çocuklarımızı resmi tatil ve özel günlerde yatılı olarak evinizde misafir edebilirsiniz.

Biyolojik ailesi bulunan,

Biyolojik ailesince bir süre için bakılamayan,

Çeşitli nedenlerle evlat edindirilme şansını tümüyle yitirmiş olan,

Kız ya da erkek,

Sağlıklı ya da engel durumu olan,

Tek ya da kardeş olup, koruyucu aile yanına yerleştirilmeye uygun olduğu meslek elemanları tarafından belirlenmiş çocuklardır.

Evli ya da bekar herkes aşağıdaki koşulları sağladığı takdirde koruyucu anne, baba ya da aile statüsüne kavuşabilir;

-T.C. vatandaşı iseniz

-Sürekli Türkiye’de ikamet ediyorsanız

-25-65 Yaşları arasındaysanız

-En az ilkokul mezunu iseniz

-Düzenli bir gelire sahipseniz

-Çocuğun biyolojik anne-babası ya da vasisi değilseniz

-Öğrenim durumunu gösterir belgenin onaylı örneği.

-İş, gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösteren belgenin onaylı örneği.

-Adli sicil belgesi

-Koruyucu aile olacak kişiler ve varsa birlikte yaşadığı kişilerin fiziksel engeli, ruhsal rahatsızlığı ve bulaşıcı hastalığının olmadığını gösteren sağlık kurulu raporu

-İl Müdürlüklerine şahsen

-E-devlet

-Bakanlık Web sayfası üzerinden

Koruyucu Aile Yönetmeliği kapsamında ailelerden çeşitli belgeler istenmekte(sağlık raporu, adli sicil kaydı, öğenim belgesi, gelir belgesi vb) bununla birlikte çocuk ile koruyucu aile ilişkileri açısından önem taşıyan temel mesleki değerlendirmelerine esas oluşturacak incelemeler yapılmaktadır.

Evet, evinizde çocuk için uygun bir ortam düzenlemeniz ve aileniz ile sosyal çevrenizi bu konuda hazırlamanız gerekmektedir.

Evet, kendi çocuğunuz olsa dahi koruyucu aile olabilirsiniz.

Çocuğun korunma altına alınma nedenine bağlı olarak öngörülen hizmet uygulama planı kapsamında değişkenlik gösterecektir. Uzun yıllar sizinle kalabileceği gibi belirli bir süreden sonra biyolojik ailesine döndürülme ihtimali de bulunmaktadır. Biyolojik ailesine döndürülme sürecinde  çocuğun yüksek yararı göz önünde bulundurulur.

Uygulamada genellikle çocukların koruyucu ailelerin yanında reşit oldukları reşit olduktan sonra da koruyucu aileleriyle birlikte yaşamaya devam ettikleri yaygın olarak görülmektedir.

Evet, ancak size ve ailenize en iyi uyum sağlayabilecek çocuğun özellikleri hakkında yönlendirme yapılacaktır. 

Kardeş çocukların bir arada aynı aileye yerleştirilmesi tercih edilmektedir. Çocuklar ve koruyucu aile arasında birebir ilişki kurulması ve çocukların sağlıklı bireysel gelişimlerinin sağlanacağı uygun şartların bulunması konuları değerlendirilerek karar verilecektir. Mevzuat gereği koruyucu aileler kardeş olmaması halinde, aynı anda en fazla 3 çocuğun bakımını üstlenebilirler.

Evlat edinme çocuğun velayet haklarının evlat edinene mahkeme kararı ile devredilmesidir. Koruyucu aile çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile paylaşılırken çocuğun velayeti biyolojik ailesinde kalır.

a)Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli

Veli ya da vasi dışında kalan kan bağı bulunan akrabalar (teyze, hala, amca, dayı, büyükanne, büyükbaba gibi) ya da çocuğun iletişim içinde olduğu veya tanıdığı bakıcı, komşu gibi yakın çevresinde olan kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.

b)Geçici Koruyucu Aile Modeli

Acil koruma gereken ya da hakkında hizmet planı oluşturulmamış ve kuruluş bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için, aldıkları eğitimler fazla bir ay arasında değişen bakımdır.

c) Süreli Koruyucu Aile Modeli

Öz ailesi yanına kısa sürede döndürülme imkanı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara, kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır. Uygulamada yaygın olan Koruyucu Aile Modelidir.

ç) Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modeli

Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilecek lisans eğitimine sahip olan veya aldıkları eğitimler ile profesyonel düzeye gelmiş kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.

Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modelinde, tercih edilmesi halinde genel ebeveynlik becerilerinin kazanıldığı en az temel ana-baba eğitimleri kapsamında eğitim alınması çocukla iletişim açısından yararlı görülmektedir.

Süreli Koruyucu Aile Modelinde de tercih edilmesi halinde genel ebeveynlik becerilerinin kazanıldığı en az temel ana-baba eğitimleri kapsamındaki eğitim ile çocuğun öz ailesi dışında bir başka aile yanında yetiştirilmesine ilişkin olarak verilen Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitiminin alınması çocukla iletişim açısından yararlı görülmektedir.

Geçici ve Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modellerinde ise daha özel ilgi, destek ve bakım gerektiren çocuklara hizmet verildiğinden, temel ana-baba eğitimleri ile Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe Eğitimlerinin alınması zorunludur.

Koruyucu aile hizmetinde çocuğun biyolojik ailesi ile görüşme hakkı vardır. Kurumumuz tarafından çocuğun biyolojik ailesiyle görüşmesinin uygun görüldüğü durumlarda İl müdürlüklerimizde sosyal çalışma görevlilerimizin eşlik ettiği bir ortamda görüşebilirler.

-Koruyucu ailelere baktıkları her çocuk için, çocukların bakım, eğitim ve yetiştirilme harcamaları için aylık ücret ödenir.

-Özel zorlukları veya ihtiyaçları bulunan ya da engelli çocuklar için aylık bakım ücreti yüzde elli artırılarak uygulanır

-Her öğretim yılı başında eğitim masrafları karşılığı olarak bakım ücreti üç kat arttırılarak ödenir.

-Çocukların giyim masrafları için yılda iki kez bakım ücreti iki kat arttırılarak ödenir.

-Çocukların sağlık harcamaları Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri kapsamında karşılanır.

-Yaş ve eğitim durumlarına göre çocuklara aylık olarak harçlık ödemesi yapılır.

-Bir meslek edinmek üzere kamu ya da özel kuruluşlar tarafından açılan kurslara katılacakların ücretsiz kontenjanlardan yararlanma durumları değerlendirilir, bu imkândan yararlanamayanların kurs süresince kurs bedelleri, eğitim ve öğretimlerine ilişkin etüt, kurs, yaz okulu, harç, sınav – kayıt ve servis ücretleri ile bunlara ilişkin her türlü araç gereç ve malzeme giderleri karşılanır.

-Reşit olup eğitimlerine devam eden çocukların korunma kararı uzatılarak ihtiyaçları karşılanmaya devam edilir.

-Koruyucu ailelerden, eşine veya bir yakınına bağlı olmaksızın emekliliğine esas sosyal güvencesi olmayan eşlerden birinin bir asgari ücret tutarı üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında isteğe bağlı sigortasını yaptırması ve ödeme belgesinin ibrazı halinde primleri aylık olarak ödeme ilave edilerek karşılanır.

Elbette, koruyucu ailelere yerleştirilen çocukların % 10 undan fazlası engel durumu olan çocuklardır. Koruyucu aile ücretleri de artırımlı olarak 1.5 katı ödenir. %100 engel durumu olan çocuğa bakan koruyucu ailelerimiz bulunmaktadır.

İller arası eşleştirme yoluyla farklı bir ilde korunma ve bakım altında bulunan bir çocuğa koruyucu aile olabilirsiniz.

Veli, vasi veya kayyımın izni, çocuk ve aileyi izlemekle görevli sosyal çalışma görevlisinin uygun görüşü ile komisyona sunulur. Komisyon tarafından çocuğun yurt dışına çıkmasının uygun görülmesi halinde, İl Müdürünün teklifi ve mahalli mülki amirin onayı ile gerekli izin verilir.

Koruyucu aile sürecinden sorumlu personelimiz ile iletişim kurabilirsiniz. Ayrıca Bakanlığımızın çağrı merkezi olan ALO 183 hattı ve İl Müdürlüklerinin nöbetçi personeliyle irtibata geçebilirsiniz.

-Koruyucu ailenin 15 inci maddede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemesi.

-Çocukla koruyucu aile arasındaki sağlıklı iletişimin yapılan mesleki çalışmalara rağmen kurulamaması veya devam ettirilememesi.

-Koruyucu aile tarafından çocuğun istismar edildiğinin tespit edilmesi.

-Koruyucu ailenin, çocuğun öz ailesi ile ilişkilerini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunduğunun ve bu doğrultuda ifadeler kullandığının belirlenmesi.

-Çocuk için hizmetten beklenen yararın gerçekleşmediğinin yapılan izlemelerde tespit edilmesi.

-Çocuğun koruyucu aileye yerleştirilme nedeninin ortadan kalkması.

-Çocuğun yararlanacağı hizmet modelinin değişmesi veya koruma kararının kaldırılması.

-Koruyucu ailenin herhangi bir nedenle hizmet vermekten vazgeçmesi ve diğer sebepler.

Koruyucu ailede bakılan çocukların sağlık harcamaları için kuruluş bakımındaki çocuklarda olduğu gibi 31.5.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri uygulanmaktadır.

Tek ebeveyn olan koruyucu ailelerden sosyal güvencesi "İsteğe Bağlı Sigorta" olanların Yönetmelik kapsamındaki İsteğe Bağlı Sigorta prim ödemesi karşılığı yapılmamaktadır.

Evet, Suriye başta olmak üzere Irak ve Afganistan gibi ülkelerden Türkiye'ye sığınan ve koruma ihtiyacı olan  savaş mağduru çocuklar, kendilerine yuvasını açan Türk koruyucu aileler sayesinde yaşama yeniden tutunmaktadır. 

2025 yılı Ocak ayı itibarıyla 8750 koruyucu aile yanında 10467 çocuk bulunmaktadır.